Bu içerikle klasik migrenin en belirgin 5 belirtisini POUND kriterleriyle nasıl tanıyacağınızı ve ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini öğreneceksiniz.
Başınız zonkluyor, ışıklar gözünüze batıyor, sesler tahammül edilmez hale geliyor ve sadece sessiz bir odada yatmak istiyorsunuz…
Evet, bu tablo çoğu kişinin yakından tanıdığı bir misafir: migren.
Ama sıradan bir baş ağrısından çok daha fazlası olan bu durumun tanısı da kendine özgü. Özellikle klasik migren tanısını koymakta sağlık profesyonellerinin kullandığı oldukça pratik bir yöntem var: POUND kriterleri. Her bir harf, migreni işaret eden önemli bir özelliği temsil ediyor.
Bu yazımızda POUND kriterlerinin her birine yakından bakacağız. Belki de kendinizi ya da sevdiklerinizi daha iyi tanıyacaksınız.
Migren Belirtileri Nelerdir?
Pulsatile Headache (Zonklayıcı Baş Ağrısı)
Migrenin en tipik belirtilerinden biri, başın bir yerinde nabız gibi atan, zonklayıcı tarzda bir ağrı hissedilmesidir. Bu, sıradan baş ağrılarından farklıdır çünkü ağrı sabit değil, adeta atar damar gibi “atıp durur”. Çoğu zaman bu zonklama, bireyin günlük yaşamını ciddi şekilde zorlaştırır.
Zonklayıcı baş ağrısı özellikle hareket ettikçe, öne eğildikçe ya da merdiven çıkarken artar. Kimi zaman bu ağrıya ışıktan rahatsızlık (fotofobi) ya da sesten kaçınma (fonofobi) da eşlik eder.
One-day Duration (Tek Gün Süre)
Migren atakları genellikle 4 ila 72 saat arasında sürer, fakat klasik migrenin ayırt edici özelliklerinden biri, genelde 24 saatten kısa sürmesidir. Bu, “one-day” ifadesiyle tanımlanır.
Bazı kişilerde ağrı sabah başlar ve gün boyu sürer, akşama doğru azalır. Diğerlerinde ise ağrı gece gelir ve sabaha kadar devam eder. Bu durum, migreni gerilim tipi baş ağrısından ayırmada oldukça önemlidir çünkü gerilim tipi ağrılar günlerce sürebilir ve genellikle zonklayıcı değildir.
Unilateral Location (Tek Taraflı Ağrı)
Migrenin bir diğer çarpıcı özelliği, ağrının başın bir tarafında yoğunlaşmasıdır. Bu yüzden “unilateral” yani tek taraflı olarak tanımlanır. Sağ ya da sol şakakta başlayan ağrı, zamanla tüm başa yayılabilir ama genellikle bir tarafta yoğun kalır.
Bu tek taraflılık, sinir sistemindeki ağrı yollarının migren atağı sırasında asimetrik uyarılmasıyla ilişkilidir. Ayrıca bazen göz çevresinde, kulakta ya da çenede de ağrı hissedilebilir. Bu, sinirlerin dağılım alanı ile ilgilidir ve hastalarda kafa karışıklığına neden olabilir.
Nausea or Vomiting (Bulantı ya da Kusma)
Bir baş ağrısı atağına mide bulantısı eşlik ediyorsa, bu tablo migren için alarm zillerini çalmaya başlar. Migrenin olmazsa olmaz eşlikçilerinden biri mide bulantısı, bazen de direkt kusmadır. Bu, beynin bulantı merkezinin migren sırasında aktif hale gelmesinden kaynaklanır.
Migren hastaları genellikle “yemek yiyemem”, “su içsem midem bulanıyor” gibi ifadeler kullanır. Kimi zaman mide bulantısı baş ağrısından daha rahatsız edici hale gelebilir. Bu yüzden migren tedavisinde bulantı giderici ilaçlar da sıkça kullanılır.
Disabling Intensity (Günlük Yaşamı Engelleyecek Şiddet)
Migren sadece ağrı değildir. Hayatı durduran, kişiyi işinden, okulundan, sosyal yaşamından alıkoyan bir şiddettir. Klasik migrende ağrı öylesine yoğundur ki kişi yataktan çıkmak istemez, uyumak dışında hiçbir şey istemez.
Bazı hastalar bu durumu “dünyadan kopmak” olarak tanımlar. Telefonlara cevap vermez, ışığı kapatır, perdeyi çeker, karanlık ve sessiz bir oda arar. İşte bu, migrenin ayırt edici yönlerinden biridir. Gerilim tipi baş ağrıları genellikle kişiyi bu kadar işlevsiz kılmaz.
Peki, Migren İçin Ne Yapmalı?
Eğer bu 5 özelliğin en az 4’ünü düzenli olarak yaşıyorsanız, büyük ihtimalle klasik migreniniz olabilir. Ancak tanıyı koymak için mutlaka bir nöroloji uzmanına başvurmalısınız.
Unutmayın, migren kişisel bir deneyimdir ve tedavisi bireye özeldir. Doğru tanı ve uygun tedaviyle migren kontrol altına alınabilir.
Kendi bedeninizi dinlemek ve sinyalleri doğru yorumlamak, sağlıklı yaşamanın ilk adımıdır. POUND kriterleri bu yolda size kılavuzluk edebilir.
Migren, doğru yönetildiğinde hayat kalitenizi geri kazanabileceğiniz bir durumdur. Sadece başınız değil, hayatınız da hafiflesin istiyorsanız; bu belirtileri küçümsemeyin ve gerekirse bir uzmandan destek alın.
Eczacıbaşı Evital, online psikolojik ve beslenme danışmanlarından ve sağlık profesyonellerinden randevu almanızı sağlar. Hizmetlere indirimli olarak buradan ulaşabilirsiniz.
