Bu içerikle, astım tedavisinde kullanılan bir ilacın gıda alerjisine bağlı hayati tehlike oluşturan reaksiyonları nasıl önleyebileceğini öğreneceksiniz.

Gıda alerjisi olan milyonlarca insan için umut ışığı doğdu. Northwestern Üniversitesi’nden bilim insanları, halihazırda astım tedavisinde kullanılan Zileuton isimli ilacın, farelerde gıda alerjisine bağlı ölümcül alerjik reaksiyonları neredeyse tamamen durdurduğunu açıkladı. Bulgular, Science dergisinde yayımlandı ve “çığır açıcı” olarak nitelendiriliyor.

Şaşırtıcı Bir Keşif: DPEP1 Geni ve Anafilaksi

Araştırma ekibi, yıllar süren genetik taramalar sonucunda DPEP1 isimli bir genin anafilaksi gelişiminde kritik rol oynadığını keşfetti. Bu gen, bağışıklık sisteminde lökotrien adı verilen iltihap moleküllerini bağırsakta düzenliyor. İlginç olan, lökotrienlerin astım tedavisinde zaten hedef alınan moleküller olmasıydı.

Buradan yola çıkan ekip, Zileuton ile bu moleküllerin üretimini engelledi ve sonuç adeta “şok ediciydi.”

Araştırmacılardan Prof. Dr. Stephanie Eisenbarth şöyle diyor:

Zileuton uygulandıktan sonra farelerin %95’i neredeyse hiç anafilaksi belirtisi göstermedi. Risk, %95 hassasiyetten %95 korumaya döndü.

Sadece Astım İçin Değil, Gıda Alerjisine Karşı da Koruma

Bugün dünya genelinde gıda alerjisi giderek artıyor. ABD’de 33 milyondan fazla kişi gıda alerjisiyle yaşıyor. Ancak anafilaksi riskini öngörmek ve önlemek hâlâ büyük bir sorun.
Şu an FDA onaylı iki tedavi seçeneği var.

• Yer fıstığı oral immünoterapisi (herkeste işe yaramıyor ve kendi başına anafilaksi tetikleyebiliyor)

• Omalizumab enjeksiyonu (pahalı ve her hastada etkili değil)

Zileuton’un farkı ise basit: Ağızdan alınabilen bir hap ve vücudu geçici olarak anafilaksiye karşı “kalkan” gibi koruyabilir.

Araştırmanın ilk yazarı Laura Hoyt, ilacın özellikle beklenmedik durumlarda hayat kurtarabileceğini söylüyor:

Doğum günü partisi, uçak yolculuğu veya restoran gibi yiyeceklerin içeriğini kontrol edemediğiniz ortamlarda bu ilaç büyük koruma sağlayabilir.

İnsanlarda Klinik Deneme Başladı

Northwestern ekibi, Temmuz ayında erken aşama klinik çalışmalara başladı. Amaç, Zileuton’un insanlarda da farelerdeki kadar etkili olup olmadığını görmek. Eğer sonuçlar benzer olursa, bu yaklaşım gıda alerjisi tedavisinde devrim yaratabilir.

Gıda Alerjisi Gizemlerinden Birine Yanıt

Bu keşif, uzun süredir cevabı aranan bir soruya da ışık tutuyor:
Neden bazı insanlar alerji testinde pozitif çıkmasına rağmen o gıdayı yediklerinde hiçbir sorun yaşamıyor?
Dr. Eisenbarth’a göre, bu yeni keşfedilen yolak bu “korunmuş” grubu açıklayabilir. Böylece hem tanı hem de tedavi yaklaşımları değişebilir.

Geleceğe Umut

Araştırma, Food Allergy Science Initiative, Food Allergy Fund ve ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü gibi birçok kuruluşun desteğiyle yürütüldü. Aynı sayıda Science dergisinde, Yale Üniversitesi’nden başka bir ekip de benzer lökotrien yolunu farklı bir yöntemle ortaya çıkardı.

Bu gelişmeler, gıda alerjisi tedavisinde yepyeni bir dönemin kapısını aralayabilir. Şimdi gözler, Zileuton’un insanlarda da aynı mucizevi etkiyi gösterip göstermeyeceğinde.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır. 

Kaynaklar

https://news.northwestern.edu/stories/2025/08/asthma-drug-zileuton-blocks-food-allergy-reactions-in-mice Erişim Tarihi: 12.08.2025