Başlıktaki sorunun cevabını vermeden önce bir damaryolunun nasıl açıldığını kısaca hatırlayalım.
Hasta bilekliğinden doğrulama işlemi yapılır.
Damaryolu açmak için gerekli malzemeler nelerdir?
IV kateter (damara göre seçilir), alkollü mendil, turnike, sabitleme bandı.
Sonrasında turnike bağlanır.
İşlem yapılacak bölge alkollü mendil ile silinir.
Uygun ven (sefalik ven, bazilik ven) seçilir, kanülün ucu vücuda doğru yukarı olarak vene paralel 30-45 derecelik açı ile giriş yapılır, giriş yapıldıktan sonra açı 15 dereceye düşürülerek kanülün ucuna kan gelip gelmediği konrol edilir.
Kanülün ucunda kan olması durumunda içerisindeki iğne çıkartılarak kanül sabitleme bandı ile sabitlenir.
Damaryolu uygulanacak bögenin temizliğinin enfeksiyon riski açısından önemli olduğu belirtilmştir.
Flebit olmaması açısından damaryolu 72-96 saat sonra çıkartılıp flebit bulguları değerlendirilmeli ve tekrar invaziv girişim olması durumunda başka bir bölge tercih edilmelidir.
Peki, damaryolu yönü ne derece önemli?
Damaryolu işlemi ile vücuda bir invaziv girişim yapılır ve intravenöz yoldan yüksek riskli ilaçlar, serumlar uygulanabilir. Doğrusu kateterin ucunun kalbe doğru yani yukarı olması şeklindedir. Vücudumuzdaki dolaşımda kalbe doğrudur ve kalpten vücuda dağılır.
Damaryolu ters yönden açılırsa ne olur?
Konu ile alakalı makaleler incelendiğinde bu işlemin doğrusunun kalbe doğru, vücuda yani yukarı doğru olanı kabul edilir ve uygulanır. Ancak hiçbir makalede tersten invaziv girişim yapmanın yanlış olduğunu da belirtmez. Fakat yapılacak ters yönde olan invaziv girişimde kanülün ucu parmaklara doğru yani kılcal damarlara doğru olduğu için intravenöz yolla verilen bir yüksek risk grubu ilacın veyahut sıvı takviyesinin sonucunda kılcal damarlara akım az olduğundan yüksek volümde sıvı akışının bu damarlarda tıkanmalara neden olabileceği belirtilmiştir. Esktravazasyon açısında da risk bulunduğu belirtilmiştir.
Simbians’ta yer alan tüm hastalıkları keşfedin.
Kaynaklar
Çelik, Ş., & Avşar, G. (2021). Periferik İntravenöz Kateter Uygulamasında Hemşirelik Bakımı: Kanıta Dayalı Uygulamalar. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 3(3), 177-182. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.962136
