Bugün sizlere teknolojinin gelişmesiyle birlikte ebeveynlik tutumlarına bir yenisi eklenen helikopter ebeveynlik kavramından bahsetmeye çalışacağım şimdiden tüm okurlara keyifli okumalar dilerim.

Daha öncesinde helikopter ebeveynlik terimini duymuş muydunuz?

Çocukların gelişimi ve değişimi öncelikle toplumun en küçük birimi olan aileden başlamaktadır. Bununla birlikte kişilik gelişmesi ve sağlıklı bireylerin yetişmesi için aile kilit rolde bulunmaktadır. Gelişim çağındaki çocuklar ebeveynlerini rol model alarak kişisel yol haritalarını oluştururlar.

Literatürde çocuk yetiştirilmesinde ebeveyn tutumları olarak demokratik, otoriter ve izin verici yer alırken, değişen ve gelişen çağ ile birlikte helikopter ebeveynlik terimi güncel literatürde yerini almıştır.

Helikopter Ebeveynlik Nedir?

Helikopter ebeveynlik terimi ilk olarak 1969 yılında bir psikoterapist olan Ginott tarafından ortaya atılmış ve çocuklarını sürekli kontrol etme, çocukları adına karar verme ve çocukları ile ilgili etkinliklere aşırı katılım gösterme olarak tanımlanmıştır. 1990 yılında Cline ve Fay ise helikopter ebeveynlik kavramını, çocuklarının hayatlarının her aşamasında takıntılı olacak düzeyde aşırı planlayıcı, ilgili, koruyucu ve mükemmeliyetçi ebeveynlerin tutumları olarak tanımlamıştır.

Çocuklara karşı gösterilen bu aşırı ilgi genellikle genç yeni kuşak ebeveynlerde, tek çocuklu veya az çocuklu ve yüksek sosyoekonomik şartlara sahip bireylerde daha fazla gözlenmektedir. Bu tutumu sergileyen ebeveynler davranışlarının farkında olduklarını ve davranışlarının sebepleri olarak akademik rekabeti, sosyal sistemin eşitsizliğini ve çocuklara yönelik suçların artmasını göstermektedir. LeMoyne ve Buchnanan’a göre ise teknolojiyle birlikte kişilerin her an ulaşılabilir olunması ebeveynlerin çocuklar üzerinde kontrol gücünün artmasına sebebiyet vererek helikopter ebeveynliği artmasına neden olmaktadır.

Helikopter Ebeveynlerin Özellikleri Nelerdir?

• Çocuklarıyla ve onun yaşadığı her problemle aşırı ilgilenme,
• Sorunları çözebilecek dahi olsa çocuğa bırakmadan sorunları çözme,
• Çocuğun okul hayatı ve başarısıyla fazlaca ilgilenme,
• Çocuğun hayatını planlama,
• Katılacağı etkinliklere ve kurslara çocuk adına karar verme,
• Çocuk adına hedef belirleme gibi tutumları vardır.

Helikopter ebeveynler dikkatli incelendiğinde, sergiledikleri davranışların altında yatan sebeplerin kendi egoları olduğunu görmekteyiz. Çoğunlukla ‘biz bugün resim yaptık’, ‘bugün okulda yıldız aldık’ gibi cümleler kendi kurdukları hayalleri veya idealleri gerçekleşmeyen ebeveynlerin çocuktan beklenen hedeflere veya ideallere dönüşmesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Helikopter ebeveyn tutumunun çocuklar üzerine olumsuz etkileri olduğu araştırmalarca belirtilmiştir. Bu çocukların problem çözme becerilerinde yetersizlik, depresyona yatkınlık, bağımlı kişilik gelişimi, benlik saygısında düşüklük, karar vermede zorlanma, bireyselleşme ve bağlanma gibi sorunlar yaşadıkları gözlenmiştir.

Sözlerimi burada sonlandırırken çocuklara yaklaşımınıza bundan sonraki süreç için birde benim aktardıklarım ile farklı bir gözden bakmanız dileğimle. Tüm okurlara keyifli ve güneşli günler dilerim.

Kaynaklar

Çetin Avcı S, Güleç Şatır D. (2020) Yeni bir kavram: Helikopter ebeveynlik. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 163-168.

Bristow J. (2014) The Double Bind Of Parenting Culture: Helicopter Parents And Cotton Wool Kids. In: Parenting Culture Studies. Palgrave Macmillan, London.

Conover K, Daiute C. (2017). The Process Of Self- Regulation İn Adolescents: A Narrative Approach. Journal Of Adolescence, 57, 59-68.

Kouros Cd, Pruitt Mm, Ekas Nv, Kiriaki R, Sunderland M. (2017). Helicopter Parenting, Autonomy Support, And College Students‟ Mental Health And Well-Being: The Moderating Role Of Sex And Ethnicity. Journal Of Child And Family Studies. 26(3), 939–949.

Özdemir, M. B. (2023). Değişen Dünyada Yeni Bir Ebeveynlik Yaklaşımı: Helikopter Ebeveynlik. Alanyazın, 4(1), 21-31.