Yaşamın doğal bir parçası olan ve bölgelere göre değişen iklim sisteminin bozulması beraberinde çok ciddi sorunlar getirmektedir. Sanayi devrimi ile yaşanan iklim ve çevre sorunlarının dünyadaki etkisi günümüzde iyice hissedilmeye başlanmış, iklim değişikliğinin insan sağlığına etkileri görünür hale gelmiştir. Bu değişikliğin doğrudan ve dolaylı etkileri söz konusu olduğu gibi, kısa ve uzun vadede ortaya çıkan etkileri de olmaktadır.
Bu yazımda sizlerle bu ilkim değişikliklerinin insan sağlığını nasıl etkilediğini paylaşacağım.
İklim Değişikliklerinin Doğrudan Etkileri
- Sıcaklık Ekstremleri,
- Sıcak/Soğuk Hava Dalgaları,
- Kasırgalar,
- Fırtınalar,
- Seller ve Yangınlar
İklim Değişikliklerinin Dolaylı Etkileri
- Vektörel Hastalıklar,
- Enfeksiyonlar,
- Salgın Hastalıklar,
- Su ve Gıda Kaynaklı Hastalıklar,
- Hava Kirliliği,
- Solunum Yolu Hastalıkları,
- Stratosferik Ozon Azalması,
- UV Radyasyonu,
- Alerjik Hastalıklar
İklim Değişikliğinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
- Sıcak ve soğukla ilişkili hastalıklar,
- Ultraviyole radyasyonun yan etkileri,
- Hava kirliliğinin yol açtığı sağlık sorunları,
- Gıda ve su ile ilişkili hastalıklar,
- Değişen bulaşıcı hastalık etkenleri,
- Vektörlerle ilişkili hastalıklar,
- Ruhsal sorunlar,
- Yeniden ortaya çıkan ve yeni hastalıklar
Hastalıklar, iklim elamanlarındaki değişikliğe karşı oldukça hassas ve duyarlıdır. İklim değişikliği olduğu zaman, sağlık büyük risk altında bulunmaktadır. İklim değişikliği insan yaşamlarını ve sağlığını çeşitli şekillerde etkilemektedir.
İklim değişiklikleri sağlığın temel bileşenleri olan;
- Temiz hava,
- Güvenli içme suyu,
- Besleyici gıda ve güvenli barınmayı tehdit eder ve küresel sağlıkta onlarca yıllık ilerlemeyi zayıflatma potansiyeline sahiptir.
Sıcak ve nemli şartlarda hastalığın yayılması doğrusal bir bağlantı göstermektedir. Özellikle sıcaklıkların yükselmesi ve düzensiz yağış dağılımı; hastalığa neden olan tehlikenin (virüs, enfeksiyon vb.) dağılımını da değiştirecektir. İklim değişikliğinden dolayı kuş gribinden sarıhummaya kadar olan bir düzine hastalık yabani hayvanlar yoluyla yayılmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü tarafınca yapılan bilimsel çalışmalarda bu hastalıklar aşağıdaki şekilde sıralanmıştır. Bu hastalıklar;
- Kuş gribi,
- Kene,
- Kolera,
- Ebola,
- Parazitler,
- Veba,
- Lyme,
- Zararlı deniz yosunları,
- Kızıl humma, sıtma,
- Uyku hastalığı,
- Verem,
- Sarıhumma, sıtmadır.
Günümüzde ise neredeyse her hafta sağlık literatürüne yeni bir patojen dâhil edilmekte ve her iki-üç yılda bir yeni enfeksiyon hastalıklar tanımlanmaktadır.
İklim Değişikliğini Bireysel Olarak Nasıl Önleriz?
İklim değişikliğine adaptasyon çerçevesinde alınacak önlemler ve adaptasyon uygulamaları, insan kayıpları ya da sağlık risklerini en aza indirmektedir. Bireysel olarak iklim değişikliğini önlemek için yapabileceğimiz uygulamalar aşağıdaki gibidir. Bunlar;
- Kullanmadığımız elektrikli aletleri fişten çıkarmak,
- Aydınlatma için enerji tasarruflu ampul kullanmak
- Düşük enerji tüketimi ile yüksek verim sağlayan ürünler kullanmak,
- Evimizi ısı yalıtımını güçlendirmek,
- Güneş paneli kullanmak,
- Kısa mesafe gidilecek yerlerde yürümek veya bisiklet sürmek,
- Otomobil yerine toplu taşımayı tercih etmek,
- Daha az uçak ile seyahat etmek onun yerine tren yolcuğunu tercih etmek,
- Çevre dostu ürünler kullanmak,
- Yiyecek atıklarını en aza indirmek gibi bireysel anlamda gelecekteki sağlığımız için yapabileceğimiz uygulamalar bulunmaktadır.
