Non-Hodgkin Lenfoma Nedir ?

Non-Hodgkin lenfoma, lenf sisteminin bir tür kanseri olan lenfoma ‘nın bir alt tipidir. Lenfoma, lenfosit adı verilen hücrelerden kaynaklanan bir tür kan kanseri olarak tanımlanır. Lenfositler, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve lenf bezlerinde, lenf düğümlerinde, dalakta, kemik iliğinde ve diğer lenfoid dokularda bulunurlar.

Non-Hodgkin Lenfoma Görülme Sıklığı Nedir?

Non-Hodgkin lenfoma, dünya çapında oldukça yaygın bir kanser türüdür. Görülme sıklığı, coğrafi bölgelere ve popülasyonlara göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, Non-Hodgkin lenfoma tüm kanser vakalarının yaklaşık %4’ünü oluşturur. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 5 milyon kişide görülür ve erkeklerde daha yaygındır.

Gelişmiş ülkelerde Non-Hodgkin lenfoma oranları genellikle daha yüksektir. Bununla birlikte, son yıllarda bu kanser türünün görülme sıklığında artış olduğu gözlemlenmiştir.

Non-Hodgkin lenfoma görülme sıklığı, farklı ülkelerde ve farklı ırklarda değişebilir. Bu kanser türünün görülme sıklığı genellikle yaşla birlikte artar ve 60 yaş ve üzerindeki kişilerde daha yaygındır.

Non-Hodgkin Lenfoma Nedenleri Nelerdir?

Non-Hodgkin lenfomanın kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok faktörün hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler genellikle çevresel, genetik ve immünolojik olabilir. İşte Non-Hodgkin lenfoma gelişimine katkıda bulunan bazı olası nedenler:

Bağışıklık sistemi sorunları

Bağışıklık sistemi zayıfladığında, vücut kanser hücrelerini kontrol etme yeteneğini kaybedebilir. İmmünosupresif ilaçlar alan kişilerde, HIV/AIDS gibi immün yetmezlik hastalıkları olanlarda ve organ nakli geçirmiş kişilerde Non-Hodgkin lenfoma riski artabilir.

Virüsler

Bazı virüslerin Non-Hodgkin lenfoma riskini artırdığı gösterilmiştir. Özellikle Epstein-Barr virüsü (EBV), Human T-lenfotropik virüs tip 1 (HTLV-1) ve Human Immunodeficiency Virus (HIV) gibi virüslerin lenfoma gelişiminde rol oynayabileceği bilinmektedir.

Kimyasal maddelere maruz kalma

Pestisitler, herbisitler, çözücüler ve diğer endüstriyel kimyasallara maruz kalma Non-Hodgkin lenfoma riskini artırabilir. Bu tür maddelere maruz kalmış işçilerde ve tarım alanlarında çalışanlarda daha yüksek lenfoma insidansı görülmüştür.

Radyasyon ve radyasyon tedavisi

Yüksek dozda radyasyona maruz kalma, özellikle önceki kanser tedavileri için uygulanan radyoterapi, Non-Hodgkin lenfoma riskini artırabilir.

Yaş

Yaş, Non-Hodgkin lenfoma riskini artıran bir faktördür. Genellikle bu kanser türü orta ve ileri yaşlarda daha sık görülür.

Genetik faktörler

Aile geçmişinde Non-Hodgkin lenfoma öyküsü olan kişilerde genetik yatkınlık olabilir. Ancak tam olarak belirlenmemiş olsa da, bu genetik faktörlerin spesifik olarak hangi genlerle ilişkili olduğu hala araştırma konusudur.

Non-Hodgkin lenfoma gelişiminde birden çok faktörün etkili olduğu düşünülür, bu nedenle hastalığın gelişimine etki eden faktörlerin tamamı bilinmemektedir ve araştırmalar devam etmektedir.

Non-Hodgkin Lenfoma Belirtileri Nelerdir?

Non-Hodgkin lenfomanın belirtileri kişiden kişiye ve hastalığın tipine göre değişebilir. Ayrıca, belirtiler diğer sağlık sorunları ile de ilişkili olabilir, bu nedenle kesin tanı için doktora danışmak önemlidir. Bununla birlikte, Non-Hodgkin lenfomanın yaygın belirtileri şunlardır:

Lenf düğümlerinde şişlik

En yaygın belirtilerden biri, boyun, koltuk altı veya kasık gibi lenf düğümlerinde şişlik veya büyümedir.

Ateş

Geçmeyen veya düzensiz ateş lenfoma belirtilerinden biridir.

Gece terlemeleri

Sık sık yoğun gece terlemeleri yaşamak, Non-Hodgkin lenfoma belirtileri arasındadır.

Kilo kaybı

Ani kilo kaybı, hastalığın bir diğer belirtisi olabilir.

Halsizlik ve yorgunluk

Sürekli yorgun hissetmek, halsizlik ve bitkinlik Non-Hodgkin lenfoma belirtileri arasında yer alır.

Deride kaşıntı veya döküntüler

Bazı Non-Hodgkin lenfoma tipleri deride kaşıntı veya döküntülere neden olabilir.

Solunum güçlüğü

Göğüs bölgesinde lenfoma büyümesi, solunum güçlüğüne yol açabilir.

Bulantı ve iştah kaybı

Mide bulantısı, kusma ve iştah kaybı gibi sindirim sistemi belirtileri de görülebilir.

Kemik ağrısı

Lenfoma kemik iliğine sıçradığında veya kemiklerde büyüme olduğunda kemik ağrıları ortaya çıkabilir.

Bu belirtiler, Non-Hodgkin lenfoma gibi birçok hastalığın belirtileri olabilir, bu nedenle bu belirtileri deneyimliyorsanız, bir doktora başvurmak önemlidir.

Non-Hodgkin Lenfoma Tanısı Nasıl Konur?

Non-Hodgkin lenfoma tanısı, fizik muayene, laboratuvar testleri veya görüntüleme yöntemleri kullanılarak konabilir. Aşağıdakiler tanıda yararlı olabilir:

Fizik muayene

Doktor, lenf nodlarının büyüklüğünü ve şeklini kontrol eder ve vücudun diğer bölgelerinde de lenf nodları arar.

Laboratuvar testleri

Kan testleri, lenfoma hücrelerinin varlığını ve sayısını belirleyebilir. Ayrıca, lenfoma hücreleri ile ilgili diğer bilgiler de elde edilebilir.

Lenf nodu biyopsisi

Bu test, lenf nodlarından alınan bir parça örneğinin mikroskop altında incelenmesi ile yapılır. Böylece lenfoma hücrelerinin türü ve evresi tespit edilir.

Görüntüleme yöntemleri

Röntgen, CT, MRI, PET gibi görüntüleme yöntemleri ile vücudun içindeki lenf nodları ve diğer doku ve organların durumu görülebilir.

Diğer testler

Lenfoma hücrelerinin genetik yapısının incelenmesi (genetik analiz) tedavinin yürütülmesinde yararlı olabilir.

Sonuç olarak tanı, birkaç farklı test kullanılarak konulur.

Non-Hodgkin Lenfoma Tedavisi Nasıl Yapılır?

Non-Hodgkin lenfoma tedavisi, hastanın lenfoma tipi, evresi, yaş ve genel sağlık durumu gibi faktörlere göre belirlenir. Tedavi genellikle bir veya daha fazla yöntemin kombinasyonunu içerebilir. En yaygın tedavi seçenekleri şunlardır:

Kemoterapi

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan ilaçlardan oluşan bir tedavi yöntemidir. Bu ilaçlar genellikle ağızdan alınır veya damar yoluyla uygulanır. Kemoterapi, lenfoma hücrelerini öldürmenin yanı sıra vücuttaki diğer hücreleri de etkileyebilir, bu nedenle bazı yan etkileri olabilir.

Radyoterapi

Radyoterapi, yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye yardımcı olur. Lenfoma hücrelerini hedeflemek için belirli bir vücut bölgesine odaklanır. Radyoterapi genellikle kemoterapiyle birlikte veya tek başına kullanılabilir.

İmmünoterapi

İmmünoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye yönelik bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi, lenfoma hücrelerini hedefleyen veya bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar veya antikorlar içerebilir.

Hedefe yönelik tedaviler

Bazı lenfoma tipleri belirli proteinler veya gen mutasyonları tarafından etkilenir. Bu durumlarda, hedefe yönelik ilaçlar veya antikorlar kullanılabilir. Bu tedaviler, kanser hücrelerini öldürmek için spesifik bir hedefe saldırır ve normal hücrelere daha az zarar verir.

Kök hücre nakli

Yüksek doz kemoterapi veya radyoterapi alındıktan sonra, kemik iliği veya kan kök hücrelerinin nakli, vücuttaki sağlıklı hücrelerin yeniden oluşturulmasına yardımcı olabilir.

Tedavi genellikle bir veya daha fazla yöntemin kombinasyonunu içerir ve hastalığın tipine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi planını belirlemede doktorlar, hastanın bireysel ihtiyaçlarını ve tercihlerini dikkate alır. Ayrıca, tedavi sırasında ve sonrasında hastanın yan etkileri yönetmek için destekleyici tedaviler de sağlanabilir.

Non-Hodgkin Lenfoma Nasıl Önlenir?

Non-Hodgkin lenfoma kesin olarak önlenebilen bir hastalık değildir, ancak riski azaltmak için bazı önlemler alınabilir:

Sigara ve alkol kullanımını bırakmak

Sigara ve alkol kullanımı non-Hodgkin lenfoma riskini artırmaktadır.

Aşılar

Epstein-Barr virüsü ile ilgili olarak, aşılar ile enfeksiyon önlenebilir.

Kimyasal maddelerle maruz kalmamak

Kimyasal maddelerin maruz kalınması non-Hodgkin lenfoma riskini artırmaktadır.

Uzun süreli immunsüpresif ilaçların kullanımını azaltmak

Uzun süreli immunsupresif ilaçlar, kanser riskini artırmaktadır.

Sağlıklı bir yaşam tarzı

Düzenli egzersiz, sağlıklı bir diyet, yeterli uyku ve stres yönetimi ile sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeniz non-Hodgkin lenfoma riskini azaltabilir.

Düzenli sağlık kontrolleri

Lenf nodlarının büyüklüğünün kontrolü, düzenli sağlık kontrolleri ile mümkündür. Bu kontrollerde, lenf nodlarının boyutu, şekli ve yerleri gibi durumlar ile ilgili bilgi edinilebilir.

Lütfen unutmayın ki, bu önlemler sadece non-Hodgkin lenfoma riskini azaltmak için önerilmektedir ve 100% garanti vermez. Eğer lenf nodlarınızda şişlik veya ağrı varsa veya diğer belirtiler oluyorsa, hemen bir doktorlarınızla görüşmelisiniz.

Non-Hodgkin Lenfoma ile Hangi Uzmanlık İlgilenir?

Non-Hodgkin lenfoma tanısı konması ve tedavisi için bir dizi uzmanlık alanı ilgilenir. Bu uzmanlık alanları şunları içerir:

Hematoloji

Hematologlar, kan ve lenf sistemi hastalıklarının tanı ve tedavisiyle ilgilenirler. Non-Hodgkin lenfoma gibi lenfoid malignitelerin tanı ve yönetiminde uzmanlaşmışlardır.

Onkoloji

Onkologlar, kanser tanısı konması ve tedavisiyle ilgilenen uzmanlardır. Hematolojik kanserler, yani lenfoma ve lösemi gibi kanser türlerinin tedavisinde uzmanlaşmış medikal onkologlar, hastalara kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve diğer kanser tedavi yöntemlerini sunarlar.

Radyasyon Onkolojisi

Radyasyon onkologları, kanser tedavisinde radyoterapi yöntemlerini kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye odaklanır. Non-Hodgkin lenfoma tedavisinde, radyoterapi belirli lenfoma odaklarına uygulanabilir.

Patoloji

Patologlar, doku örneklerini inceler ve kanser teşhisini doğrularlar. Non-Hodgkin lenfoma tanısının patolojik teşhisi için biyopsi örneklerini inceleyen patologlar, lenfoma tipini ve evresini belirlemeye yardımcı olurlar.

Genetik Danışmanlık

Bazı durumlarda, lenfoma vakaları genetik faktörlerle ilişkili olabilir. Bu durumlarda, genetik danışmanlar hastalığın genetik bileşenlerini ve aile geçmişini değerlendirirler ve gerektiğinde genetik testlerin yapılmasını önerirler.

Radyologlar ve Görüntüleme Uzmanları

Görüntüleme testleri (örneğin, BT, MRI, PET taramaları) lenfomanın evresini belirlemek ve tedaviyi izlemek için önemlidir. Bu görüntüleme uzmanları, lenfoma ile ilişkili lezyonları değerlendirmek ve tedaviye yanıtı değerlendirmek için görüntüleme sonuçlarını yorumlarlar.

Non-Hodgkin lenfoma gibi karmaşık bir hastalığın yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Bu nedenle, birçok farklı uzmanlık alanından sağlık profesyonelleri hastanın bakımını birlikte yönetirler.

Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.

Kaynaklar

National Cancer Institute (NCI): https://www.cancer.gov/types/lymphoma/patient/non-hodgkin-treatment-pdq  Erişim Tarihi: 27.01.2023

American Cancer Society (ACS): https://www.cancer.org/content/cancer/en/diseases-conditions/non-hodgkin-lymphoma.html Erişim Tarihi: 27.01.2023