Anemi, halk arasında bilinen adıyla “kansızlık” toplam kırmızı kan hücresi sayısının azalması veya kan hücresi içindeki hemoglobin miktarının azalması veya her ikisinin birlikte olması sonucu oluşan bir hastalıktır. Kan hastalıkları içinde en sık görülen hastalık anemidir. Aneminin dünyada en sık görülen çeşidi demir eksikliğidir, ancak folat, B12 ve A vitaminlerindeki eksiklikler de önemli nedenlerdir.
Anemi, özellikle küçük çocukları, adet gören ergen kızları ve kadınları, hamile ve doğum sonrası kadınları etkileyen ciddi bir küresel halk sağlığı sorunudur.
Dünya Sağlık Örgütü, dünya çapında 6-59 aylık çocukların %40’ının, hamile kadınların %37’sinin ve 15-49 yaş arası kadınların %30’unun anemik olduğunu tahmin etmektedir. Hastalığın belirtilerine gelince pek çok hasta anemik olduğunun farkında değildir dolayısıyla belirtiler de oldukça belirsiz olabilir. Yine de burada bazı belirtilerden bahsetmek isterim.
- Halsizlik, yorgunluk, güçsüzlük
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı ve çarpıntı
- Ciltte solukluk izlenir. (dudaklarda ya da tırnak yataklarında)
- Saç dökülmesi
- Zayıflık
- Konsantrasyon bozukluğu
Bunun dışında farklı anemi alt tiplerinde farklı semptomlar izlenebilir.
Yetersiz beslenme veya besinlerin yetersiz emilimi nedeniyle oluşan besin eksiklikleri, enfeksiyonlar (örn. sıtma, parazit enfeksiyonları, verem , HIV), kronik hastalıklar, jinekolojik ve gebelik sürecindeki durumlar ve kalıtsal kırmızı kan hücresi bozuklukları gibi nedenler kansızlığa neden olabilir.
Bu konuda yapılan çalışmalara bakıldığında;
Türkiye’de 2019 yılında 15-45 yaş aralığında 200 kişi ile yapılan bir çalışmada demir eksikliğinin ve ruh sağlığına etkisi incelenmiştir. Ancak bu çalışmada demir eksikliğinin ruhsal açıdan olumsuz bir etkisi tespit edilmemiştir.
2023 yılında yaşlı yetişkinler üzerinde yapılan başka bir çalışmanın sonucuna göre ise; tedavi edilmeyen anemisi olan bireylerde, anemisi olmayanlara kıyasla depresyon olasılığı 2,6 kat arttığı gözlemlenmiştir.
Başka bir çalışmada ise; 2022 yılında 4067 Koreli katılımcının 119’una (%2,9) ilk trimesterde anemi tanısı konuldu. Anksiyete ve depresyon vakaları, ilk trimesterde anemisi olan ve olmayanlar arasında gebelik dönemi boyunca farklılık göstermedi. Ancak doğum sonrası anksiyete ve depresyon, anemisi olan katılımcılarda olmayanlara göre anlamlı derecede daha yaygındı.
Demir eksikliği anemisi, toplumda çok sık görülen ve birinci basamakta yapılabilecek basit, ucuz tetkiklerle tanısı konularak tedavisi mümkün bir hastalıktır. Kişilerin DEA yönünden değerlendirilerek gereken önlemin alınması, tedavilerinin yapılması yaşam kalitelerini, fiziksel fonksiyonlarını ve genel sağlık algılarını artıracaktır. Dolayısıyla bunun bir halk sorunu haline gelmemesi kritik önem taşımaktadır.
Simbians’ta diğer hastalıklar ile uzmanlardan güvenilir bilgiler edinin.
Kaynaklar
Dünya Sağlık Örgütü. (tarih yok). Anemia. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024, https://www.who.int/health-topics/anaemia#tab=tab_1
Baş, F. Y. (2019). Ruh Sağlığı ve Yaşam Kalitesine Demir Eksikliği Anemisinin Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 1-4.
Ahmed, T., Lamoureux‑Lamarche, C., Berbiche, D., & Vasiliadis, H. M. (2023). The association between anemia and depression in older adults and the role of treating anemia. Brain and Behavior, 13(5), e2973.
Kwak, D.-W.; Kim, S.; Lee, S.-Y.; Kim, M.-H.; Park, H.-J.; Han, Y.-J.; Cha, D.-H.; Kim, M.-Y.; Chung, J.-H.; Park, B.; et al. Maternal Anemia during the First Trimester and Its Association with Psychological Health. Nutrients 2022, 14, 3505.
