Vücudumuzun dış kısmını örten derinin görevlerinden bir tanesi de, mikroorganizmaların geçmesini engelleyerek bariyer sağlamaktır. Herhangi bir nedenle deri bütünlüğünün bozulması neticesinde yaralanma oluşur.
Çarpma, vurma, düşme, kesme gibi durumlarda deri bütünlüğü bozulabileceği gibi yaralanmanın şiddetine göre deri altı dokular da hasar görebilmektedir. Yaralanmalarda derinin koruma özelliği bozulacağı için enfeksiyon riski de ortaya çıkabilir.
Vücudumuza giren mikroorganizmalar enfeksiyon belirtisi olarak bilinen;
- ateş,
- titreme,
- bulantı,
- kusma ve ishale sebep olabilir.
Deri bütünlüğünün bozulması ile mikroorganizmalar vücuda giriş kapısı bulur ve enfeksiyon tehlikesi oluşturabilir. Enfeksiyona sebep olmaması açısından oluşan yaraların bakıma ihtiyacı vardır. Yara bakımının asıl amacı, kirli ve enfeksiyon almış yaraların iyileşmesini hızlandırmak için temizlemek ve normal iyileşme gerçekleşinceye kadar yaranın temiz kalmasını sağlamaktır. Yara iyileşmesi, yaranın oluştuğu andan itibaren başlar ve günlerce, haftalarca hatta aylarca sürebilir. İyileşme tamamlanıncaya kadar yaranın temizliğine önem göstermeliyiz. Aksi takdirde yaradan başlayarak vücudumuza giren mikroorganizmalar enfeksiyon belirtisi olarak bilinen; ateş, titreme, bulantı, kusma ishale sebep olabilir.
Yaraları daha kolay tanımlayabilmek için sınıflandırma yapılmıştır. Bunlar;
Deri Bütünlüğüne Göre
Açık Yaralar
Sıyrık
Derinin üst tabakasının bir yüzeye sürtünmesi sonucu oluşur. Bölgede ağrı, hassasiyet ve az miktarda kanama oluşabilir.
Kesi
Kesici aletlerin vücut yüzeyinde açtığı yaradır.
Ayrılma
Derinin bir parçasının kopması ya da küçük bir parçası kalacak şekilde ayrılmasıdır. Bu tarz yaralanmalarda kanama miktarı fazla görülür.
Yırtılma
Dokunun künt (sağlam,sert) ya da ezici cisimler tarafından bütünlüğünün bozulması halidir. Hasar veren cismin şekilsizliğine bağlı olarak yara kenarları da düzensiz görünümdedir. Düzensiz olmasının en büyük dezavantajı bölgenin enfeksiyona yatkın olması dolayısıyla geç iyileşmesidir.
Delinme
Deri tabakasının da ötesinde organlara ulaşan delinme söz konusudur. Kurşun, bıçak, çivi, tornavida, şiş vb. delici aletlerle delinmesi sonucu oluşan yaralardır. Kanama miktarı fazla olabileceği gibi bazen görülmeyebilir. Bu tarz yaralanmalarda kesici aleti kendimiz kesinlikle çıkarmamalıyız. Kesici aletin yırtılan damarların yüzeyini kapaması sonucunda yaralı bölgede tampon görevi görmektedir. Bu yüzden kesici alet yaralanmalarında muhakkak sağlık profesyonellerinden destek alınması gerekir.
Ezilme
Enkaz altında kalma, iş kazası, trafik kazası vb. olaylar neticesinde ezilmeye meydana gelir. Yara bölgesinde kanama, morarma, doku ve sinir harabiyeti meydana gelebilir.
Ateşli Yaralanma
Kurşun, mermi, saçma ve barutun etkisiyle oluşan delici ve batıcı özellikteki yaralardır. Kanama, ağrı, doku harabiyetinin yoğun olduğu yaralanma çeşididir. Yara bölgesi iyileşinceye kadar bakımının iyi yapılması gerekir.
Kapalı Yaralar
Ezik
Etkili Sert bir yüzeye vurma ya da çarpma ile oluşan travmalardır. Dışarıdan bakınca deride açılma söz konusu değildir ancak deri altındaki dokunun hasar görmesine bağlı morluk ve şişlik oluşabilir.
Basınç Etkili
Bomba, mayın gibi silahların patlaması sonucu oluşan yüksek basınçlı hava dalgalarının etkisiyle meydana gelen yaralardır.
Kirlenme Durumuna Göre
Temiz yaralar
Üzerinde hastalık etkeni mikroorganizma olmayan yara türüdür. Doku kenarları birleşen, enfeksiyonu olmayan, az miktarda iz bırakan yaralar, temiz yaradır.
Kirli yaralar
İçerisinde hastalık etkeni mikroorganizmaların bulunduğu yara türüdür. Yarada enfeksiyon varlığını gösteren; kızarıklık, ağrı, akıntı, kötü koku görülür.
Oluş Zamanına Göre
Akut yaralar
Normal koşullarda beklenen sürede iyileşen yaradır. Bu tip yaralarda iyileşmeyi engelleyen herhangi bir faktör (hastalıklar, yaş vb.) yoksa iyileşme devamlıdır.
Kronik yaralar
Yara sürekli tekrarlıyorsa ve üç ayı geçmesine rağmen hala iyileşme söz konusu değilse bu kronik yara türüdür. Yaranın bu süreçte iyileşmesini engelleyen faktörler olabilir.
Simbians Spaces alanında daha iyi olmanızı sağlayacak özel içeriklerimize ulaşın.