Fankoni Aplastik Anemisi Nedir ?
Fankoni Aplastik Anemisi, kemik iliğinin yeterince kan hücresi üretememesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu hastalıkta, kemik iliğinde beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve trombositlerin hepsi azalmıştır. Bu nedenle, vücudun enfeksiyonlarla ve kanamalarla mücadele etme yeteneği azalmıştır.
Fankoni Aplastik Anemisi Görülme Sıklığı Nedir?
Fankoni Aplastik Anemisi, nadir görülen bir hastalıktır. Bu hastalığın görülme sıklığı genellikle 1-2 kişi/milyon kişi/yıl olarak tahmin edilmektedir. Ancak, bu rakam bölgesel veya ırksal faktörlerin etkisiyle değişebilir.
Örneğin, Çin’de bu hastalığın görülme sıklığı daha yüksek olabilir. Fakat, bu sadece tahminlerdir ve gerçek sayıların ne olduğu kesin olarak bilinmemektedir.
Fankoni Aplastik Anemisi Nedenleri Nelerdir?
Fankoni Aplastik Anemisi ‘nin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bazı faktörlerin bu hastalığın oluşmasına neden olabileceği düşünülmektedir. Bunlar arasında:
Kimyasallar
Özellikle benzene gibi kimyasalların maruz kalınması ile oluşabilir.
İlaçlar
Bazı ilaçlar, özellikle kemoterapi ilaçları, kemik iliğinin üretimini azaltabilir.
Enfeksiyonlar
Bazı virüsler, özellikle Epstein-Barr virüsü, Fankoni Aplastik Anemisi ‘nin sebebi olabilecekleri düşünülmektedir.
Otizm spektrum bozukluğu
Otizm spektrum bozukluğu olanların Fankoni Aplastik Anemisi oluşma olasılığı daha yüksek olabilir.
Genetik faktörler
Fankoni Aplastik Anemisi ‘nin genetik bir nedeni olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, ailede bu hastalık görülenlerde olasılık daha yüksektir.
Ancak, yukarıda bahsedilenler sadece olası nedenlerdir ve bu hastalığın oluşması için tek bir neden yoktur. Fankoni Aplastik Anemisi oluşması için birden fazla faktörün birlikte etkili olması gerekebilir.
Fankoni Aplastik Anemisi Belirtileri Nelerdir?
Fankoni Aplastik Anemisi belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genel olarak şunlar olabilir:
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kuru cilt ve mide yanması
- Ufak yara veya sıyrıkların uzun sürede iyileşmemesi
- Ateş
- Solunum yolu enfeksiyonları veya diğer enfeksiyonlar
- Kanama veya morarma daha kolay oluşur
- Anemi belirtileri: Kırmızı renkli diller, uyku hali, halsizlik, nefes darlığı, kalp hızının artması
- Trombositopeni belirtileri: kanama, morarma, mikro kanamalar (mukozada, cilde de)
Ancak, unutmayın ki bu belirtiler başka birçok hastalığın belirtileri de olabilir. Bu nedenle, tanı için doktorunuzun yapması gereken muayene ve tetkikler vardır.
Fankoni Aplastik Anemisi Tanısı Nasıl Konur?
Fankoni Aplastik Anemisi tanısı, fiziksel muayene, kan testleri ve kemik iliği biyopsisi gibi tetkiklerle konabilir. Aşağıdakiler tanı için yapılan tetkiklerden bazılarıdır:
Fiziksel muayene
Doktorunuz sizi fiziksel olarak muayene edecektir. Bu muayenede, cildinizin rengi, mide yanması, yara iyileşmesi, kanama ve morarma gibi belirtileri arayacaktır.
Kan testleri
Doktorunuz size hemoglobin, trombosit sayısı, beyaz kan hücresi sayısı gibi kan testleri yaptıracaktır. Fankoni Aplastik Anemisi için tipik olarak hemoglobin düşük, trombosit sayısı düşük ve beyaz kan hücresi sayısı az olacaktır.
Kemik iliği biyopsisi
Bu, kemik iliği hücrelerinin mikroskop altında incelenmesi için alınan bir numune olmasıdır. Bu test, Fankoni Aplastik Anemisi oluşmuşsa kemik iliğinde hücre sayısının azlığını veya yokluğunu gösterebilir.
Genetik testler
Bu testler, genetik nedenlere bağlı olarak oluşmuş Fankoni Aplastik Anemisi için yapılabilir.
Diğer tetkikler
Doktorunuz, gerektiğinde diğer tetkikler yaptırabilir. Örneğin, radyolojik inceleme, CT gibi. Tanı konulduktan sonra, doktorunuz sizin için en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir.
Fankoni Aplastik Anemisi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Fankoni Aplastik Anemisi tedavisi kişiye özel olarak belirlenir ve genellikle birkaç farklı yöntem kullanılır. Tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alabilir:
Kemik iliği nakli
Bu, sağlam bir kişiden alınan kemik iliği hücrelerinin hastaya nakledilmesidir. Bu hücreler, hastanın kemik iliğinde üretilen hücreleri yeniden başlatır.
İmmünosüpresif tedavi
Bu tedavi, vücudun kendi hücrelerini yok etmesini engellemek için kullanılan ilaçlardır. İmmünosüpresif tedavi, kemik iliği hücrelerinin yeniden üretimini sağlar.
Hormon tedavisi
Bu tedavi, hormonlar kullanarak kemik iliğinin üretimini arttırmak için kullanılır.
Konservatif tedavi
Bu tedavi, ilaçlar kullanılarak enfeksiyonları ve kanamaları önlemek için kullanılır.
Kemoterapi
Bu, kanser hücrelerinin öldürülmesi için kullanılan ilaçlar olarak kullanılabilir.
Gen tedavisi
Bu, genetik nedenlere bağlı oluşan Fankoni Aplastik Anemisi için kullanılabilir.
Cerrahi tedavi
Bu, belirli durumlarda cerrahi müdahale ile yapılabilir. Tedavi seçenekleri arasından doktorunuz, sizin için en uygun olanı seçecektir. Ayrıca, tedavi sürecinin süresi ve etkisi kişiden kişiye değişebilir.
Fankoni Aplastik Anemisi Nasıl Önlenir?
Fankoni Aplastik Anemisi ‘nin tam bir önleyici tedavisi yoktur, ancak riski azaltmak için bazı önlemler alınabilir.
Kimyasallarla teması azaltmak
Özellikle benzene gibi kimyasalların maruz kalınmasını azaltmak için, çalışma ortamınızda gerekli önlemleri alın.
Dikkatli ilaç kullanımı
Doktorunuz tarafından size verilen ilaçları doğru şekilde ve dozunda kullanın.
Enfeksiyonları önlemek
Sık sık ellerinizi yıkayın, aşılarınızı zamanında yaptırın ve enfeksiyonlarla mücadele etmek için gerekli önlemleri alın.
Genetik faktörler
Eğer ailede Fankoni Aplastik Anemisi varsa, genetik danışmanlık alın ve doktorunuzla bu konuda konuşun.
Doktorunuzla sık sık kontrole gidin
Fankoni Aplastik Anemisi belirtileri görürseniz, doktorunuzla hemen iletişime geçin ve gerekli tetkikleri yaptırın.
Ancak, hatırlatmak isterim ki Fankoni Aplastik Anemisi’ nin sebepleri çok fazla ve önleyici yolların tüm durumlar için geçerli olamayabileceği unutulmamalıdır.
Fankoni Aplastik Anemisi ile Hangi Uzmanlık İlgilenir?
Fankoni Aplastik Anemisi, hematoloji ve onkoloji gibi birçok uzmanlık alanı tarafından ilgilenilen bir hastalıktır. Hematologlar, kan hastalıklarının tanısını ve tedavisini yaparlar. Onkologlar ise kanser hastalıklarının tanısını ve tedavisini yaparlar.
Bu nedenle Fankoni Aplastik Anemisi ile ilgili olarak, Hematoloji ve Onkoloji uzmanları sizin için en uygun olan doktorlar olacaktır. Ayrıca, genetik danışmanları veya cerrahi uzmanları ile de konsültasyon yapılabilir.
Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.
Kaynaklar
https://www.hematology.org/ Erişim Tarihi: 21.01.2023
https://medlineplus.gov/aplasticanemia.html Erişim Tarihi: 21.01.2023
